Het Klokhuis leert kinderen het onderscheid tussen nieuws en nonsens
Nederland, zondag, 30 maart 2025.
Het educatieve programma Het Klokhuis speelt een cruciale rol in het helpen van kinderen om nepnieuws te herkennen en te onderscheiden van feitelijke informatie. Door gebruik te maken van het begrip ‘nonsens’ in plaats van ‘nepnieuws’, maakt het programma lastige concepten toegankelijker voor jonge kijkers tussen de acht en twaalf jaar oud. In een speciale vierdelige serie, uitgezonden op woensdagavonden, verkent Het Klokhuis met behulp van presentatrice Janouk Kelderman thema’s zoals persvrijheid en de invloed van nepnieuws op de journalistieke wereld. Daarbij wordt niet alleen ingegaan op het herkennen van onjuiste informatie, maar ook op het begrijpen van de impact die nepnieuws heeft op de maatschappij. Dit komt met name naar voren in veranderende persvrijheid, geïllustreerd door de kleurverandering van de persvrijheid op een wereldkaart als symbool voor zorgwekkende ontwikkelingen, zoals het recente nieuws over de persvrijheid in de VS.
Innovatieve Aanpak voor Jonge Kijkers
Het Klokhuis heeft bewust gekozen voor het toegankelijke woord ‘nonsens’ in plaats van ‘nepnieuws’ om complexe mediaconcepten begrijpelijk te maken voor kinderen van acht tot twaalf jaar [1]. De vierdelige serie, die elke woensdag om 18.45 uur op NPO 3 wordt uitgezonden, biedt niet alleen televisie-content maar ook praktische hulpmiddelen zoals lesbrieven voor groep 7 en 8 [2]. Presentatrice Janouk Kelderman gaat in de serie op pad met professionele journalisten, waaronder verslaggever Ruben Leter en factchecker Jos de Groot, om het journalistieke proces te demonstreren [2].
Urgente Boodschap in Veranderende Tijden
De urgentie van mediawijsheid wordt onderstreept door recente ontwikkelingen in het medialandschap. Tijdens de productie van de serie moest zelfs de wereldkaart die de persvrijheid weergeeft worden aangepast, waarbij de Verenigde Staten van ‘bevredigend’ (geel) naar ‘problematisch’ (oranje) verschoof [1][3]. Deze verandering illustreert hoe snel de mediaomgeving kan veranderen en benadrukt het belang van kritisch denken, vooral nu AI-gegenereerde content zoals deepfakes en synthetische beelden steeds realistischer worden [4].
Praktische Vaardigheden voor de Digitale Wereld
De serie gebruikt concrete voorbeelden, zoals een fictieve brand, om te laten zien hoe één gebeurtenis op verschillende manieren in het nieuws kan komen [3]. Dit helpt kinderen begrijpen hoe ze betrouwbare informatie kunnen onderscheiden van misleidende content. Experts benadrukken dat fact-checking en het ontwikkelen van mediageletterdheid de meest effectieve verdediging vormen tegen desinformatie [4]. Om dit te ondersteunen heeft Het Klokhuis naast de televisieserie ook een interactieve game ontwikkeld die beschikbaar is op hun website [3].