AI en Big Tech: Verandering in Academische Vrijheid Onder de Loep
Groningen, dinsdag, 20 mei 2025.
Van 3 tot 5 juni organiseert de Universiteit Groningen een symposium dat de invloed van AI en big tech op academische vrijheid onderzoekt. Dit evenement brengt wetenschappers, beleidsmakers en activisten samen om complexe dynamieken tussen commerciële uitgevers, onderzoekplatforms en open science initiatieven te bespreken. Terwijl AI beloftevolle onderzoekspraktijken introduceert, brengt het ook uitdagingen zoals data-autonomie en surveillance met zich mee. Veranderende machtsverhoudingen tussen universiteiten en techgiganten staan centraal. Hoe zorgen we dat academische vrijheid behouden blijft in de digitale eeuw? Dit symposium biedt een podium voor discussie en reflectie op de balans tussen kansen en risico’s van big tech in de academische wereld.
Digitale Transformatie en Nieuwe Uitdagingen
De digitale revolutie heeft de academische wereld ingrijpend veranderd in hoe kennis wordt gecreëerd, verspreid en toegankelijk gemaakt. Platforms zoals Pure, Scopus en Google Scholar maken literatuuronderzoek efficiënter en kwantitatieve vergelijkingen eenvoudiger [1]. Deze ontwikkelingen brengen echter kritische vragen met zich mee over machtsverdelingen tussen onderzoekers, universiteiten en techbedrijven [2].
Internationale Perspectieven
Het symposium, georganiseerd door de SSiGNAll Surveillance Studies Group, Young Academy Groningen en de Universiteit van Groningen bibliotheek [1], sluit aan bij een bredere internationale discussie. Zo organiseert het ZeMKI Lab in Bremen parallel een conferentie over ‘Critical Times: Power and Politics in Tech Governance’, waar recente juridische acties tegen techbedrijven worden besproken als indicatie voor strengere regelgeving [5].
Zorgen over Academische Autonomie
De spanning tussen technologische vooruitgang en academische vrijheid wordt steeds zichtbaarder. Recent onderzoek aan de Universiteit Twente toont aan dat er onder academici zorgen bestaan over een ‘anti-intellectuele wind’ die waait [6][7]. Studenten en onderzoekers uiten specifieke bezorgdheid over de toenemende afhankelijkheid van commerciële technologieplatforms en de impact daarvan op onderzoeksvrijheid [6].
Bronnen
- www.rug.nl
- www.rug.nl
- networks.h-net.org
- www.beilstein-institut.de
- zemki.uni-bremen.de
- www.utoday.nl
- www.utoday.nl