De Opkomst van Razendsnelle AI-Boeken: Een Nieuw Tijdperk in Publicatie
Amsterdam, donderdag, 16 januari 2025.
AI-tools, zoals ChatGPT, maken het mogelijk om binnen enkele uren boeken te schrijven, wat een revolutie betekent voor de publicatie-industrie. Deze technologie, hoewel commercieel succesvol, roept vragen op over de originaliteit en tevredenheid van de lezers. Journalist Joris Bellwinkel schreef onder het pseudoniem Harry Klimmer een boek genaamd ‘Boulderen voor beginners’, volledig gegenereerd door AI. Op Bol.com zijn inmiddels ongeveer 6.500 door AI gegenereerde titels te vinden, goed voor 4% van het recente aanbod. AI-boeken bevatten echter vaak clichés en contextuele fouten, wat de vraag oproept of ze kunnen concurreren met door mensen geschreven werken. Het debat over de creatieve waarde en de toekomst van AI in de literatuur blijft voortduren, terwijl uitgevers experimenteren met de integratie van AI in hun workflow.
De Snelheid en Schaal van AI-Publicaties
De impact van AI op de uitgeefwereld is significant en meetbaar. Momenteel wordt ongeveer één op de vijfentwintig nieuwe boeken niet door een mens geschreven [1]. Deze revolutie in publicatie heeft geleid tot een drastische versnelling van het publicatieproces, waarbij AI-tools zoals ChatGPT een volledig boek kunnen produceren binnen een uur, inclusief inhoudsopgave en achterflaptekst [1]. Voor slechts 12 euro kan een ISBN-nummer worden verkregen bij Brave New Books, waarna het boek automatisch beschikbaar wordt in online boekhandels [1].
Kwaliteitszorgen en Kritische Kanttekeningen
Experts plaatsen belangrijke kanttekeningen bij deze ontwikkeling. Thomas Winters, AI-onderzoeker aan de KU Leuven, waarschuwt dat veel non-fictieboeken gemaakt door AI ‘aantoonbare onzin’ bevatten en zelfs gevaarlijk kunnen zijn wanneer ze medische onderwerpen behandelen [1]. Robin Donders, mede-eigenaar van The Island, vergelijkt de kwaliteit van AI-geschreven content met ‘een opstel van een 10-jarige’ [1]. Eva Hofman waarschuwt voor een mogelijk domino-effect: ‘Als de taalmodellen zichzelf trainen met kunstmatige inhoud van lage kwaliteit, kan het snel gaan: dan verarmt de inhoud exponentieel’ [1].
De Toekomst van Literatuur
Terwijl de technologie zich verder ontwikkelt, blijft de vraag naar authentieke, menselijke creativiteit bestaan. Lieven Scheire stelt dat AI weliswaar indrukwekkende metaforen kan produceren, maar moeite heeft met het schrijven van een coherente roman [1]. De Bologna Children’s Book Fair, die plaatsvindt van 31 maart tot 3 april 2025, zal ongetwijfeld deze spanning tussen technologie en traditioneel schrijverschap behandelen [4]. Ondertussen experimenteren Nederlandse uitgevers, zoals de VBK-groep, voorzichtig met AI-toepassingen in het vertaalproces [1], wat suggereert dat de toekomst mogelijk ligt in een hybride aanpak waarbij mens en machine samenwerken.