Minister Beljaarts Pleit voor 300 Miljoen Euro Investeer in Nederlandse AI Supercomputer
Den Haag, donderdag, 23 januari 2025.
Minister Beljaarts heeft opgeroepen tot een aanzienlijke investering van 300 miljoen euro in de ontwikkeling van een AI supercomputer in Nederland. Dit plan is gericht op het versterken van de positie van Nederland en Europa op de wereldwijde AI-markt en concurreren met grote spelers zoals de Verenigde Staten. Volgens Beljaarts is dit essentieel voor de technologische soevereiniteit en economische weerbaarheid van de regio. Er zijn zorgen over de dominantie van Amerikaanse techgiganten en het gebrek aan Europese AI-capaciteit. Universitair docent Reijer Passchier benadrukt de noodzaak van een onafhankelijk Europees technologisch ecosysteem om afhankelijkheid en risico’s voor privacy te verminderen. Door samen te werken met andere Europese landen, hoopt Nederland zich beter te positioneren in deze technologisch gedreven toekomst.
Europese Samenwerking en Strategische Positie
In reactie op de groeiende AI-race vormt Nederland samen met Frankrijk, Duitsland en Estland een Europees consortium voor digitale infrastructuur [2]. Deze samenwerking komt op een cruciaal moment, aangezien de Verenigde Staten recent nieuwe exportbeperkingen heeft aangekondigd voor AI-chips [3]. Deze beperkingen maken het voor sommige Europese landen moeilijker om toegang te krijgen tot geavanceerde AI-technologie, waarbij slechts enkele landen zoals Frankrijk, België en Spanje volledige toegang behouden [3].
Urgentie en Internationale Context
De timing van dit initiatief is extra relevant gezien de recente aankondiging van president Trump over een massale investering van 500 miljard dollar in AI-infrastructuur in de Verenigde Staten [6]. In vergelijking hiermee lijkt de Nederlandse investering van 300 miljoen euro bescheiden [1], maar volgens techondernemer Ben van der Burg is het een cruciale stap voor Nederlandse soevereiniteit [6]. De coöperatie SURF zal de nieuwe AI-computer beheren [2], waarbij Groningen wordt overwogen als mogelijke locatie vanwege het aanwezige ecosysteem van bedrijven en kennisinstellingen [4].
Onafhankelijkheid en Veiligheid
Hoogleraar Reijer Passchier waarschuwt voor de huidige afhankelijkheid van Amerikaanse techbedrijven, die volgens hem vaak niet geneigd zijn zich aan Europese regels te houden [1]. De nieuwe supercomputer moet zorgen voor een ‘soevereine rekenkracht’ die essentieel is voor sectoren zoals zorg, defensie en het bedrijfsleven [2]. De Europese Commissie financiert 50% van de kosten voor deze AI-fabriek [4], wat het belang onderstreept dat Europa hecht aan technologische onafhankelijkheid.
Toekomstperspectief
Hoewel minister Beljaarts erkent dat Nederland waarschijnlijk geen koploper zal worden, benadrukt hij dat het essentieel is om nu te handelen om geen hekkensluiter te worden [4]. De Tweede Kamer heeft deze week al twee moties aangenomen voor de oprichting van de AI-fabriek [4], wat aantoont dat er breed politiek draagvlak is voor deze ontwikkeling. Met deze investering positioneert Nederland zich als een serieuze speler in de ontwikkeling van verantwoorde AI-technologie [1].