Nieuw Handboek Bevordert Ethisch Gebruik van AI in Overheid

2025-06-12 voorlichting

Den Haag, donderdag, 12 juni 2025.
Op 10 juli 2024 werd de Interprovinciale Gids Digitale Ethiek gelanceerd, die praktische richtlijnen biedt voor het verantwoord toepassen van kunstmatige intelligentie binnen de publieke sector. Het document benadrukt niet alleen de kansen en risico’s van AI-gebruik, maar is ook waardevol voor mediawijsheid in journalistiek en bibliotheken. Deze initiatieven tonen de toewijding van de overheid om ethische normen te integreren in technologieën, wat een positieve impact kan hebben op hoe AI dagelijks wordt gebruikt in overheidsdiensten. Met deze gids kunnen overheidsinstanties en andere partners nu concrete stappen ondernemen om AI ethisch in te zetten in hun digitale strategieën.

De Rol van AI in Moderne Voorlichting

Kunstmatige intelligentie heeft zich ontpopt als een cruciale tool in de moderne voorlichting en communicatie. In 2024 heeft de Interprovinciale Gids Digitale Ethiek benadrukt hoe AI kan worden ingezet om informatievoorziening te verbeteren, vooral binnen de publieke sector [1]. Door gepersonaliseerde informatie te leveren, kunnen overheidsinstanties burgers effectiever bereiken en hun diensten beter afstemmen op de individuele behoeften van verschillende bevolkingsgroepen [2]. Deze personalisatie wordt gerealiseerd door middel van datagedreven strategieën die AI-modellen gebruiken om de voorkeuren en gedragingen van individuen te begrijpen [3].

Chatbots in Publieke Dienstverlening

Een van de meest prominente toepassingen van AI in voorlichting is de inzet van chatbots. Deze geautomatiseerde systemen kunnen 24/7 publieke diensten verlenen, wat zowel de efficiëntie als de toegankelijkheid voor burgers verhoogt [4]. Tijdens de hackathon ‘Terminal ZOO’ in mei 2025 werden nieuwe ideeën gepresenteerd die overheidspraktijken verder integreren met AI, waaronder chatbots die ontworpen zijn voor toegankelijke informatievoorziening [5]. Echter, deze technologie komt met uitdagingen zoals privacykwesties en de noodzakelijke zorgvuldigheid in het beschermen van persoonsgegevens [6].

AI-gestuurde Voorlichtingscampagnes

AI wordt ook ingezet in voorlichtingscampagnes om hun effectiviteit te vergroten. Door data-analyse en machine learning technieken kunnen overheden hun campagnes aanpassen en optimaliseren, waardoor de betrokkenheid van het publiek stijgt [7]. Voorbeelden tonen aan dat AI-gestuurde campagnes leiden tot verbeterde meetbare resultaten, zoals hogere responspercentages en een betere opkomst bij evenementen [8]. De focus op AI-gedreven campagnes biedt mogelijkheden voor meer inclusiviteit, mits ethische richtlijnen strikt worden nageleefd [alert! ‘no specific source on campaign results’].

Praktijkvoorbeelden en Uitdagingen

De Nederlandse overheid heeft al diverse succesvolle AI-projecten uitgevoerd. Zo vond op 16 en 17 mei 2025 de hackathon ‘Terminal ZOO’ plaats, waar innovatieve ideeën gepresenteerd werden voor AI-gebruik in de publieke sector [5]. Ondanks deze successen zijn er uitdagingen. Het waarborgen van privacy en het voorkomen van het verstrekken van misleidende informatie blijven centraal staan in debatten over AI in de voorlichting [9]. Daarbovenop is inclusiviteit een aandachtspunt; AI-systemen moeten zodanig ontworpen zijn dat ze alle burgers gelijkwaardig bedienen [10].

Toegankelijkheid van AI voor Diverse Doelgroepen

Een andere cruciale rol van AI in communicatie is het toegankelijk maken van complexe informatie. Door het vermogen om grote hoeveelheden data te analyseren en om te zetten in begrijpelijke outputs, helpt AI niet alleen beleidsmakers, maar ook de bredere bevolking, beter geïnformeerd te zijn over belangrijke beslissingen en gebeurtenissen [11]. Het gebruik van chatbots en virtuele assistenten kan vooral nuttig zijn voor bevolkingsgroepen met minder toegang tot traditionele informatiediensten [12].

Bronnen

kunstmatige intelligentie digitale ethiek