Effectiviteit van Social Media in Het Bestrijden van Nepnieuws
Brussel, vrijdag, 31 januari 2025.
De Europese Commissie is een onderzoek gestart naar hoe platforms zoals TikTok, Meta en X omgaan met de verspreiding van nepnieuws. Dit onderzoek, gehouden op 30 januari 2025 in Bonn, heeft als doel te evalueren of sociale mediakanalen voldoende voorbereid zijn met de Duitse verkiezingen op komst. Terwijl platforms hun methoden tegen desinformatie moeten laten zien, waarschuwt privacy-expert Menno Weij dat een enkele stresstest niet garandeert dat alles vlekkeloos verloopt. Hoewel de Commissie hoopt op transparantie en effectiviteit, worden de inspanningen als een stukje schijnvertoning beschouwd. Vorig jaar vond een soortgelijke test plaats voor de Europese verkiezingen, met gemengde resultaten. De focus blijft liggen op het reguleren van nepnieuws om het democratische proces te beschermen.
De Toenemende Rol van AI in Desinformatie
De strijd tegen nepnieuws wordt gecompliceerd door de snelle ontwikkeling van AI-technologie. Sinds de invoering van de Digital Services Act (DSA) moeten grote platforms openheid geven over hun maatregelen tegen desinformatie [1]. In de Verenigde Staten heeft dit al geleid tot drastische maatregelen, waarbij TikTok op 19 januari 2025 werd verboden voor 170 miljoen Amerikaanse gebruikers [3]. De app, die in 2024 uitgroeide tot het zevende meest waardevolle merk ter wereld met een waarde van USD 105,8 miljard [3], staat onder toenemende druk van overheden wereldwijd.
Verschuivingen in het Social Media Landschap
De dynamiek tussen sociale mediaplatforms ondergaat momenteel grote veranderingen. Meta probeert actief content creators weg te lokken bij TikTok door maandelijkse betalingen aan te bieden die kunnen oplopen tot $50.000, met contracten die tot $300.000 per creator kunnen bedragen [6]. Deze agressieve strategie komt op een moment dat verschillende landen, waaronder Afghanistan, Australië, België en Canada, al beperkingen hebben opgelegd aan TikTok op overheidsapparaten [3].
Europese Aanpak van Desinformatie
De Europese Commissie heeft afgelopen woensdag een stresstest uitgevoerd in Bonn om de effectiviteit van anti-desinformatiemaatregelen te evalueren [1]. Deze test, die zich richt op scenario’s zoals verkiezingsmanipulatie en deepfakes, komt voort uit zorgen over buitenlandse inmenging bij verkiezingen. Privacy-expert Menno Weij waarschuwt echter dat ‘een geslaagde stresstest niet betekent dat het in februari in Duitsland allemaal van een leien dakje loopt’ [1]. Om burgers te helpen bij het herkennen van nepnieuws, worden er ook educatieve initiatieven georganiseerd, zoals de cursus ‘Nepnieuws en AI’ die begin februari 2025 in Tienen plaatsvindt [7].