Nederlandse Artsen Sturen AI-Ethiek Zelf
Delft, donderdag, 13 maart 2025.
Nederlandse artsen, in samenwerking met de TU Delft en Erasmus MC, nemen zelf het heft in handen voor het ontwikkelen van ethische richtlijnen voor kunstmatige intelligentie in de zorg. Dit initiatief is een reactie op de groeiende invloed van technologiebedrijven en de ethische kwesties die daarmee samenhangen. Hoewel AI steeds belangrijker wordt in de gezondheidszorg, maken slechts 2% van de ontwikkelde AI-modellen het tot de klinische praktijk. Met de benoeming van het TU Delft Digital Ethics Centre als officieel WHO-adviescentrum, wordt de focus op het handhaven van Europese waarden in de AI-ontwikkeling vergroot. De urgentie voor een Europese aanpak groeit naarmate de complexiteit in de zorg toeneemt en middelen schaarser worden. Hierdoor is het van cruciaal belang dat menselijke waarden en normen centraal staan in AI-gestuurde zorgsystemen.
Huidige Stand van AI in de Zorg
De implementatie van AI in de gezondheidszorg verloopt moeizaam, blijkt uit recent onderzoek. Slechts 2% van de AI-modellen ontwikkeld voor intensive care komt daadwerkelijk in de klinische praktijk terecht, een percentage dat sinds 2021 onveranderd is gebleven [1]. ‘Het is echt ontmoedigend,’ stelt Michel van Genderen, internist-intensivist bij het Erasmus MC, die verwacht dat dit representatief is voor de gehele zorgsector [1].
WHO Erkenning en Europese Waarden
Een belangrijke mijlpaal werd bereikt afgelopen woensdag toen het TU Delft Digital Ethics Centre werd benoemd tot officieel samenwerkingscentrum van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) [1]. Deze erkenning onderstreept het belang van het ontwikkelen van zorg-AI volgens Europese normen en waarden, waarbij Nederlandse artsen een cruciale rol spelen in het bepalen van de ethische kaders [1].
Praktische Uitdagingen en Zorgen
De implementatie van AI roept fundamentele vragen op over betrouwbaarheid, vooringenomenheid en aansprakelijkheid [1]. Professor Jeroen van den Hoven van de TU Delft benadrukt dat privacy een van de grootste obstakels vormt bij het uitrollen van AI, maar stelt dat juist deze uitdaging innovatie stimuleert [1]. Daarnaast waarschuwt Van Genderen voor het energieverbruik van AI-systemen, waarbij kritisch moet worden gekeken naar de toegevoegde waarde van AI-modellen die slechts marginaal beter presteren dan traditionele methoden [1].
Concrete Resultaten
Ondanks de uitdagingen zijn er al positieve resultaten zichtbaar. Bij bepaalde toepassingen kunnen patiënten gemiddeld vier dagen eerder naar huis, met een lager aantal heropnames [1]. Deze successen tonen aan dat zorgvuldig ontwikkelde AI-systemen kunnen bijdragen aan efficiëntere zorg, waarbij de arts wel eindverantwoordelijk blijft voor de besluitvorming [1].