EU Stelt Strenge AI-Regels in ter Bescherming van Burgers

2025-02-04 voorlichting

Brussel, dinsdag, 4 februari 2025.
De Europese Unie heeft onlangs strenge regels ingevoerd voor kunstmatige intelligentie om de rechten en vrijheden van burgers beter te beschermen. Deze regelgeving, bekend als de AI-Act, verbiedt verschillende risicovolle AI-toepassingen vanaf afgelopen zondag. Deze toepassingen omvatten het gebruik van AI-systemen voor sociale scoring en emotieherkenning op de werkvloer. Verder legt de wetgeving beperkingen op aan AI-technologieën die manipulatie of misleiding kunnen veroorzaken. Door deze regulering streeft de EU naar een balans tussen innovatie en de bescherming van burgers, waarbij ondernemers duidelijke richtlijnen krijgen om op een ethische manier te innoveren. De wet is een belangrijke mijlpaal in het veilig en verantwoord inzetten van AI binnen Europa.

Concrete Verboden en Sancties

De op zondag ingevoerde verboden richten zich specifiek op AI-toepassingen die als ‘onaanvaardbaar risicovol’ worden beschouwd [1][3]. Het gaat onder meer om systemen voor sociale scoring, emotieherkenning in onderwijs- en werkomgevingen, en manipulatieve AI-technologieën [1]. Bij overtreding van deze verboden kunnen bedrijven worden geconfronteerd met substantiële boetes tot 35.000 million euro of 7% van hun wereldwijde jaarlijkse omzet [3][4]. Dit is zelfs hoger dan de boetes onder de GDPR-wetgeving [4].

Gefaseerde Implementatie

De AI Act wordt stapsgewijs ingevoerd volgens een zorgvuldig gepland tijdschema [2]. Na de initiële inwerkingtreding in augustus 2024 zijn afgelopen zondag de eerste concrete verboden van kracht geworden [4]. De governance regels en verplichtingen voor algemene AI-modellen worden vanaf augustus 2025 van toepassing [2], terwijl regels voor hoog-risico AI-systemen een verlengde overgangsperiode krijgen tot augustus 2027 [2].

Toezicht en Handhaving

Voor effectieve handhaving is in februari 2024 het Europese AI Office opgericht [2]. EU-lidstaten hebben tot augustus 2025 de tijd om hun eigen toezichthoudende autoriteiten op te zetten [2][7]. Sommige landen, zoals Spanje, hebben al gekozen voor een gecentraliseerde aanpak met een speciale AI-toezichthouder [7]. De Europese Commissie werkt momenteel aan richtlijnen voor de interpretatie van verboden praktijken [7], waarbij vooral wordt gekeken naar de praktische implementatie van de nieuwe regels.

Focus op AI-Geletterdheid

Een belangrijk onderdeel van de nieuwe wetgeving is de verplichting voor bedrijven om te zorgen voor voldoende AI-kennis bij hun medewerkers [5]. Organisaties moeten rekening houden met de technische kennis, ervaring en opleiding van hun personeel, evenals de context waarin AI-systemen worden gebruikt [5]. Dit moet bijdragen aan een verantwoorde implementatie van AI-technologie en het voorkomen van misbruik of verkeerd gebruik van AI-systemen [2].

Bronnen

AI-regelgeving privacybescherming