De Versnelde Opkomst van AGI: Kansen en Uitdagingen
Den Haag, zaterdag, 4 januari 2025.
De ontwikkeling van kunstmatige algemene intelligentie (AGI) gaat sneller dan velen verwachtten, wat zowel veelbelovende oplossingen als aanzienlijke maatschappelijke uitdagingen met zich meebrengt. Michiel Bakker, een expert op het gebied van AI, wijst op het belang van een actieve maatschappelijke betrokkenheid bij deze technologieën en benadrukt de ethische vraagstukken. De recente lancering van geavanceerde AI-modellen door DeepSeek en OpenAI onderstreept de urgentie van een verantwoordelijke integratie in samenlevingen zoals Nederland. Hoewel AGI kan bijdragen aan snellere medicijnontwikkeling en schonere energieoplossingen, brengt het ook risico’s zoals cyberaanvallen en werkloosheid met zich mee. Nederland, hoewel technologisch achter op landen als de VS en China, heeft de kans om een leidende rol te spelen in de ethische en verantwoorde adoptie van AGI-technologieën. Investeringen in infrastructuur en beleid zijn hierbij cruciaal.
De Race naar Superintelligentie
De recente ontwikkelingen in AGI zijn adembenemend snel gegaan. In december 2024 presenteerde OpenAI nieuwe baanbrekende modellen [1], en kort daarna, op 26 december, lanceerde DeepSeek een model dat kan concurreren met de beste Amerikaanse systemen - voor slechts enkele miljoenen euro’s [1]. Roman Yampolskiy, onderzoeker aan de University of Louisville, waarschuwt dat deze snelle vooruitgang ook risico’s met zich meebrengt: ‘Er komt iets aan dat een existentiële catastrofe kan worden’ [3].
Nederlandse Positie en Kansen
Hoewel Nederland technologisch achterloopt op grootmachten als de VS en China, zijn er concrete mogelijkheden om een voortrekkersrol te spelen in de verantwoordelijke integratie van AGI [1]. Bedrijven zoals ASML en Nederlandse start-ups zijn al actief betrokken bij de wereldwijde AGI-waardeketen [1]. Michiel Bakker, assistant professor bij MIT, stelt dat ‘de ontwikkeling van AGI onomkeerbaar is, maar echt grootschalige adoptie van de technologie nog een paar jaar zal duren’ [1].
Structurele Veranderingen in de AI-sector
Een belangrijke ontwikkeling is de aangekondigde transformatie van OpenAI naar een Public Benefit Corporation (PBC) op 1 januari 2025 [5]. Deze transitie is bedoeld om een evenwicht te vinden tussen commerciële belangen en maatschappelijk nut [5]. Echter, deze verandering is niet zonder controverse - Elon Musk heeft juridische stappen ondernomen om de overgang te blokkeren, waarbij hij het bedrijf beschuldigt van het verlaten van zijn oorspronkelijke non-profitmissie [5].
Maatschappelijke Impact en Onderwijs
De impact van AI strekt zich ook uit tot het onderwijs en kennisontwikkeling. Recent onderzoek uit december 2024 toont aan dat AI-tools zoals ChatGPT de leerprestaties kunnen verbeteren, maar er zijn zorgen over mogelijke afhankelijkheid van technologie [6]. Experts waarschuwen voor de concentratie van kennisproductie bij enkele grote commerciële bedrijven [6]. Dit onderstreept het belang van een gebalanceerde benadering waarbij ethische overwegingen en veiligheidsaspecten centraal staan in de ontwikkeling en implementatie van AI-systemen [3].