AI-proof toetsen: Betrouwbare Beoordeling in het Onderwijs Gewaarborgd
Nederland, woensdag, 26 februari 2025.
Het gebruik van AI-proof toetsen in het onderwijs is essentieel om betrouwbare en valide beoordelingen te waarborgen in het huidige AI-tijdperk. Deze methoden, zoals casusgerichte vragen en authentieke toetsing, zorgen ervoor dat studenten hun kennis en vaardigheden kunnen tonen zonder te vertrouwen op AI-antwoorden. Parallel daaraan moeten examencommissies effectieve richtlijnen ontwikkelen die het gebruik van AI ethisch integreren, rekening houdend met de validiteit, betrouwbaarheid en eerlijke kansen. De discussie over het AI-gebruik in toetsen vereist een gezamenlijke inspanning van docenten en onderwijsdirecteuren om mogelijke fraude te voorkomen en een constructieve integratie van AI in de leeromgeving te bewerkstelligen. Ontwerp van toetsen dient continu herzien te worden om toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden, zo bewijst ook een recente werkconferentie voor lerarenopleiders, waar aanpassingen in examenprogramma’s en vakdidactiek werden uitgewisseld.
De Uitdagingen van AI-Detectie
Een cruciale uitdaging in het hedendaagse onderwijs is dat het detecteren van AI-gegenereerde teksten vrijwel onmogelijk is geworden. Huidige AI-detectietools blijken onbetrouwbaar vanwege false positives en false negatives [1]. Dit zorgt voor een complexe situatie waarbij universiteiten hun defensieve houding tegenover AI-gebruik hebben moeten loslaten - ‘niemand wil GenAI meer verbieden in het onderwijs’ [1]. Deze realiteit dwingt onderwijsinstellingen om hun aanpak fundamenteel te herzien.
Nieuwe Toetsvormen en Richtlijnen
Om studenten eerlijk te kunnen beoordelen, worden er nu AI-proof toetsen ontwikkeld die zich richten op actief leren en kennistoepassing. Deze omvatten casusgerichte vragen, creatieve opdrachten en reflectieve evaluaties [2]. Een belangrijk aspect hierbij is de haalbaarheid: toetsen moeten praktisch uitvoerbaar zijn voor zowel docenten als studenten, waarbij rekening wordt gehouden met tijdsinvestering en technische haalbaarheid [2]. Recent, op 2 februari 2025, werd een landelijke mbo-richtlijn gepubliceerd voor AI-gebruik bij toetsing en examinering [1], wat aantoont dat er op nationaal niveau stappen worden gezet.
Professionalisering en Toekomstvisie
De onderwijssector bereidt zich voor op verdere ontwikkelingen, zoals blijkt uit de aanstaande werkconferentie op 9 april 2025 aan de Universiteit Utrecht [3]. Tijdens deze bijeenkomst staat de vernieuwing van eindexamens en de uitdagingen van AI centraal. Dit past in een bredere beweging waarbij onderwijsinstellingen hun toetsing toekomstbestendig maken [2]. Een belangrijke ontwikkeling is dat in het studiejaar 2024-2025 richtlijnen zijn geïmplementeerd voor het gebruik van AI door studenten, gebaseerd op een model van het North Carolina Department of Public Instruction [3].
Training en Ondersteuning
Experts benadrukken dat het cruciaal is om zowel studenten als docenten te trainen in het kritisch en ethisch gebruik van AI - een aspect dat volgens specialisten momenteel nog te weinig aandacht krijgt [1]. Dit vraagt om een gecoördineerde aanpak waarbij onderwijsdirecteuren en docenten samenwerken aan het ontwikkelen van effectieve richtlijnen [1]. Het herontwerpen van toetsen wordt gezien als een omvangrijke opdracht die zowel top-down als bottom-up moet worden aangepakt [1].